انواع لوله و اتصالات
” انواع لوله” : لوله ها و لوله و اتصالات را مي توان به انواع مختلف ازنظر جنس، كاربرد ونحوه اتصالات دسته بندي نمود .لوله هايي كه درسيستم آبرساني وفاضلاب مورد استفاده قرار ميگيرد به شرح ذيل ميباشد .
“لوله های گالوانيزه” :لوله هاي گالوانيزه خود به دو دسته تقسيم ميشوند : لوله هاي فولادي گالوانيزه ولوله هاي آهني گالوانيزه اين دونوع در بازار به لوله هاي آهني سفيد معروفند و عموما بين اين دوفرقي گذاشته نميشود ،در صورتي كه لوله هاي فولادي گالوانيزه درمقايسه با نوع آهني آن سبك تر و براق تر هستند .فروش لوله و اتصالات
” لوله های فولادی گالوانيزه” : اين نوع لوله ها گاهي براي تخليه فاضلاب لوازم بهداشتي كوچك به كاربرده ميشود ولي مورداستفاده اصلي آن ها براي تهويه است .جنس اين لوله ها ازفولاد نرمي است كه در ساختن آن ورقه فولاد را با فشار داخل قالب عبور داده درزآن را جوش ميدهند وسپس آن هارا جهت افزايش مقاومت دربرابر اسيدها و زنگ زدگي ها در يك وان آبكاري روي اندود (گالوانيزه) ميكنند .اين نوع لوله ها نسبت به نوع آهني در برابر اسيدهامقاومت كمتري دارند و كليه اسيدهايي كه براي چدن مضر ميباشند فولاد گالوانيزه را هم خراب مي كنند .لوله نیوپایپ
” لوله های آهنی گالوانيزه” :جنس اين لوله هااز آهن سفيد نورد شده است كه درزآن توسط دستگاه هاي درز جوش بهم جوش داده ميشود وسپس لوله رادر فلز روي مذاب فرو ميبرند . به همين علت آن ها را لوله هاي با درز نيز ميگويند . اين نوع لوله ها ازرنگ تيره وخاكستريشان شناخته ميشوند .و عمومابه دو صورت سبك و متوسط توليد ميشوند .اتصالات نیوفلکس
كليه لوله هاي فولادي وآهني گالوانيزه درشاخه هاي 6 متري ودو سردنده باقطر 8 اينچ توليد ميگردند.اين لوله ها معمولا‌قطر اسمي است كه بزرگتر از قطر داخلي و كوچكتر ازقطر خارجي اس .هم چنين دربازار اين لوله ها رابر اساس نمره ميشناسند .لوله هاي گالوانيزه نيزبه وسيله دنده پيچي به يكديگر وصل و توسط مواد مناسب آب بندي ميشوند .
ازاتصال اين لوله هابه روش جوشكاري بايدپرهيز نمودزيرا براثر حرارت ناشي از جوش كاري وسوختن روكش گالوانيزه ( آلياژ روي ) دودغليظ و سفيدي توليد ميشود كه محيط كاررا آلوده مينمايد وتنفس آن ايجاد مسموميت كرده وموجب آسيب ديدن دستگاه تنفسي ميشود.
انواع لوله و اتصالات/ لوله هاي چدني :جنس اين لوله هااز چدن ريخته گري است وبر حسب نوع كاربرد آن ها انواع ومقدارآلياژ، شكل وطول لوله، نوع اتصالات آن هاباهم متفاوت هستندواغلب درسيستم لوله كشي فاضلاب استفاده ميشوند .
لوله هاي چدني كه درسيستم لوله كشي فاضلاب به كار ميرود:
الف) سرتوپي (يك سرتوپي–دوسرتوپي)
ب) دو سرتخت
لوله هاي چدني با سرتوپي وسرتخت به ترتيب لوله هاي بوشن دار وبدون بوشن نيز ناميده مي شوند .
مزاياي لوله هاي چدني :
– فرسودگي اين لوله هاكمتر ازلوله هاي فلزي است .
– دربرابر فشاروارده به جداره هاي خارجي داراي مقاومت واستحكام خوبي هستند .
– ميتوان به راحتي ازدستگاه تراكم هوا جهت بازكردن ورفع گرفتگي لوله استفاده نمود .
– قيمت لوله هاي چدني نسبت به لوله هاي آهني ارزانتراست .
معايب لوله هاي چدني :
– نصب لوله هاي چدني نسبت به لوله هاي آهني كند تر انجام ميشود .
– لوله هاي چدني به علت تاثيرمواد شيميايي موجوددر فاضلاب زنگ ميزنند و جلوگيري از زنگ زدگي آن ها ميسر نميباشد .
مقايسه لوله چدني توپي دارو سر تخت :
– قابليت تحمل فشارلوله هاي سرتخت بيشتر است .
– لوله هاي سر تخت به دليل نداشتن مادگي و لبه هاي قيطاني و وزن وضخامت كمتر و نوع پيوند كاربرد بيشتري دارند .
– لوله هاي سرتخت به دليل خاصيت الاستيكي نوع پيوندآن تغيير حرارت بيشتري رانسبت به لوله هاي ديگر تحمل ميكند .
“طريقه اتصال لوله های چدنی” : اتصال لوله هاي چدني توپي داربااستفاده از كنف و سرب انجام ميگيردو اتصال لوله هاي چدني دوسر تخت به كمك واشر لاستيكي وبست مخصوص انجام ميشود .
“روش اتصال لوله های چدنی توپ دار” :ابتدا بايستي بدنه لوله واتصالات ازنظر سالم بودن تست شودو نحوه آزمايش ازطريق زدن ضربات آرام چكش امكان پذيراست . چنانچه لوله شكسته باشديا حتي داراي ترك مويي جزيي باشد صداي ضربات به صورت بم كه اصطلاحا صداي « مرده چدن » نام داردشنيده ميشود .
صداي برخاسته ازبرخورد ضبات چكش به لوله سالم طنيندار ميباشدو همژنين قسمت مادگي بايستي درجهت جريان قرارگيرد . پس از اينكه لوله ها دريك امتداد به صورت هم محور درداخل يكديگر قرار داده شدند كنف مخصوص بايستي بااستفاده از قلم و چكش در طوقه مطابق شكل متراكم شود . لازم به ذكر است كنف مورد استفاده به دوروش دو رشته اي و سه رشته اي بافته ميشود و كنف بافته شده بايستي متناسب با قطر لوله هاي اتصالي بوده و فضاي بين نر ومادگي راتا عمق 5/2 سانتي متري لبه مادگي پر نمايد .
سرب مذاب كه قبلاً توسط چراغ كوره اي ياكوزه ذوب تهيه شده باملاقه مطابق شكل داخل طوقه ريخته ميشود . چنان چه محل پيوند به صورت كاملا عمودي وسرتوپي رو به بالا باشد نيازي به كمربند سرب ريزي نيست اما اگرمحل پيوند افقي يامايل يا سرتوپي رو به پايين باشد استفاده ازكمربند سرب ريزي ضروري است وبايد با استفاده از كمربندهاي نخ سوز يالاستيكي يا فلزي ياگل رس با ايجاد مسير سرب ريزي عمل سرب ريزي را انجام داد .
بعداز تمام مراحل فوق وقتي سرب سرد شدآن را بايد بااستفاده از قلم سرب كوبي وچكش به طور آهسته كوبيد تا موادلازم حتي الامكان به داخل اتصال برود .
روش اتصال لوله هاي چدني سرتخت :
- ابتدا بايدواشر لاستيكي راازطوقه فولادي خارج كرده وسالم بودن آن را بررسي نمود .
- واشر لاستيكي رادرانتهاي قطعه اول لوله مورد اتصال قرار داده به طوري كه رگه برجسته مياني واشربه لبه انتهايي لوله مماس باشد .
- قسمت آزادواشر لاستيكي رابه پايين برگردانده تا رگه برجسته مياني روي لبه انتهايي لوله قرارگيرد .
- قطعه دوم مورداتصال را وارد واشر لاستيكي نموده به طوري كه لبه آن روي رگه برجسته مياني قرار گيرد . سپس بايدقسمت برگردانيده شده واشررا به حالت اول خود درآورد .
- بست نگهدارنده فولادي راباز کرده جهت سهولت بسته شدن سطح داخلي آنرا كمي چرب نموده وطوقه را درمحل خود و بر روي واشر لاستيكي قرار داده و پيچ ها را درمحل خود بايد بتدريج سفت نمود .
“لوله هاي پلاستيكي” :لوله هاي پلاستيكي كه درتاسيسات آب و فاضلاب بكار برده ميشوند عبارتند از :
- لوله هاي پلاستيكي پي وي سي (PVC – مخفف پلي و نيل كلرايد)
- لوله هاي پلاستيكي (PE مخفف پلي اتيلن)
- لوله هاي پلاستيك ABS (مخفف اكريلونيتريل ، بوتادين و استيرن)
- لوله هاي پلاستيك PP (مخفف پلي پروپلين)
- لوله هاي پلاستيكي CPVC (مخفف كلرينيتد پلي و نيل كلرايد)
- لوله هاي پلاستيكي PB (مخفف پلي بوتيلن)
درشبكه فاضلاب ازلوله هاي پي وي سي و پلي اتيلن بيشترين استفاده به عمل مي آيد .
مزاياي لوله هاي PVC
- اتصال لوله و قطعات آن بسيارآسانتر وسريعتر از ساير لوله ها انجام ميشود .
- در نصب روكاراحتياجي به رنگ آميزي ندارند .
- داراي وزن سبك هستندو به راحتي دربين سقف كاذب ومكانهايي كه دسترسي بدان مشكل است نصب ميشود .
- درمقايسه بالوله هاي ديگر قطر خارجي كمتري داشته وبه راحتي درداخل ديوار جا سازي واجرا ميشود .
- دربرابر مواد شيميايي ازمقاومت بالايي برخوردارهستند .
معايب لوله هاي PVC
- لوله هاي پي وي سي خشك در برابر سرما بسيار حساس و شكننده مي باشند .
- لوله هاي پي وي سي در برابر حرارت زياد فرم و استحكام خود را از دست مي دهند .
- به علت قدرت مقاومت كم جداره اين نوع لوله ها بايستي از فنر لوله بازكني براي گرفتگي مجراي لوله ها استفاده نمود .
- در برار نيروهاي خارجي داراي مقاومت كمتري هستند .
لوله هاي فاضلاب PVCاز نوع خشك دردو نوع فشار ضعيف به رنگ خاكستري ومتمايل به آبي وفشار قوي به رنگ خاكستري روشن توليد ميشوند .كاربرد لوله هاي PVC فشارضعيف در لوله كشي تهويه آب باران واتصال براي آب باران بالكن ها و لوله هاي اتصالي توالت ها است اماكاربرد لوله هاي PVC فشار قوي درسيستمهاي فاضلاب ساختمان به عنوان لوله هاي عمودي و جمع آوري كننده ولوله تخليه اصلي فاضلاب است .
مشخصات لوله هاي PVC فشار ضعيف
| 200 | 150 | 125 | 100 | 70 | 50 | 40 | قطر اسمي mm |
| 4 | 2/3 | 5/2 | 2/2 | 8/1 | 8/1 | 8/1 | ضخامت جدار لوله mm |
مشخصات لوله هاي PVC فشار قوي
| 200 | 150 | 125 | 100 | قطر اسمي mm |
| 5/4 | 6/3 | 3 | 3 | ضخامت جدار لوله mm |
نكته : اتصال لوله هاي PVC برحسب نوع لوله واتصالات به روش هاي مختلف انجام ميشود كه نوع اتصال چسبي متداولتر است .اتصال حداقل به مدت10 تا 15 دقيقه به هيچ وجه نبايستي حركت داده شود تاسفت گردد .
مزاياي انواع لوله هاي PE
“نوع اول” : داشتن چگالي ، مقاومت حرارتي پايين وقابليت انعطاف خوب ازمزاياي اين نوع ميباشد .
“نوع دوم” : داراي چگالي متوسط واندكي سختتر از نوع اول هستند ودر دماي بالا مقاومتشان بيشتربوده و قابليت انبساط بهتري دارند .
“نوع سوم ” : بسيار سنگينتر از نوع قبلي و چگالي بيشتري دارند وبرترين خواص فيزيكي از نظر مقاومت،قابليت انبساط، درجه سختي ، ضريب زبري رادارا هستندو از اين رو كاربرد وسيعي در گازرساني و آبرساني دارند .
نكته : اتصال لوله هاي PE به روش هاي مختلف دنده اي ، فلنچي ، بستي ، اورينگي ونر ومادگي باروش اتصال جوش حرارتي و جوش سر به سر انجام ميشود .اتصال دنده اي درموردكليه لوله هاي پلاستيكي سنگين و 4 اينچ به پايين قابل اجرا است .
مزاياي لوله هاي PB: لوله پلي بوتيلن دربرابرخوردگي ، يخ زدگي ، زنگ زدگي ، خاك هاي اسيدي ورسوب گرفتگي مقاوم است . اين لوله هنگام انجماد ترك نميخورد و دردماي 82 درجه سانتي گراد فشار 5/6 اتمسفر راتحمل ميكند .انواع لوله و اتصالات
نكته : به سبب انعطاف پذيري اين لوله هاي درشبكه لوله كشي ضربه قوچ اتفاق نمي افتد .
لوله هاي پنج لايه
درتاسيسات لوله كشي ساختمان خوردگي ورسوب درلوله هاي فلزي خسارات ومشكلاتي را بوجود مي آورد .براي حل اين مشكل تاكنون تلاش هاي زيادي صورت گرفته است .استفاده ازآلياژهاي مختلف با پوشش گوناگون از راه حل هايي است كه تاكنون براي افزايش مقاومت فلزدر برابر خوردگي به كار رفته است بي آنكه هيچ يك پاسخي قطعي به مشكل بدهند .
يكي ديگر ازراه هايي كه براي پرهيز ازمشكلات لوله هاي فلزي پيشنهاد شده است استفاده ازلوله هاي پليمري است امابه كارگيري اين لوله ها درعمل نشان داده كه اگر چه جايگزيني فلز باپلاستيك مسله خوردگي وپوسيدگي لوله راحل ميكند اما مشكلات ديگري را باعث ميشود كه پيش ازآن وجود نداشت ازجمله نفوذ اكسيژن ، محدوديت درتحمل فشاريا دماي بالا ، ضريب انبساط زياد و …
دراين شرايط گروهي ازدانشمندان به تلفيق فلز وپليمر توجه كردند . به عنوان مثال سوپر پايپ نقطه اوج همين تكنولوژي است . تلفيقي هوشمندانه كه حاصل آن لوله اي است پنج لايه شامل يك لوله آلومينيومي ،دو لايه پليمر ودو لايه چسب مخصوص، كه مقاومت دربرابر خوردگي ، زنگ زدگي ، رسوب وپوسيدگي رااز لوله هاي پليمري و توان تحمل حرارت مداوم ، فشار بالاو نفوذ ناپذيري را ازلوله هاي فلزي به ارث برده است .سوپر پايپ آخرين دستاورد تكنولوژي است هك براي تمام تاسيسات ساختمان قابل استفاده است وحتي دربدترين شرايط صد سال عمر ميكند .
ساختار لوله هاي سوپر پايپ
يك لوله آلومينيمي باجوش طولي اولتراسونيك ،بدنه اصلي سوپرپايپ راتشكيل ميدهد .اين لايه فلزي مقاومت دربرابر فشار ، حرارت ونفوذ اكسيژن راتامين ميكند . در لايه هاي داخلي وبيروني سوپر پايپ به جاي پلي اتيلن مشبك (PEX)از پليمر جديد PEOC استفاده ميشود كه عمر اين پليمر در شرايط سخت كاري ودر فشار و دماي بالا حتي با ضريب اطمينان 5/2 بيش از 400 سال است .لايه هاي فلزي وپليمر طي فرآيندي توسط دو لايه چسب مخصوص با هم تلفيق ميشوند .انواع لوله و اتصالات
مزاياي لوله هاي پنج لايه
- نصب آن سريع ،آسان وبدون ضايعات ميباشد .
- بسيار سبك وحمل و نقل آن آسان است .
- زنگ نميزند ، رسوب نميگيرد وهرگز نميپوسد .
- به راحتي خم ميشود و شكل ميپذيرد .
- مقاوم دربرابر فشار به علت جوش طولي آلومينيوم .
- در لوله كشي توكار مطمئن ودر نصب روكار زيبا است .
- توان تحمل حرارت مداوم.
- عدم امكان نفوذ اكسيژن به لوله وجلويگري از لجن زدگي و تغيير رنگ آب .
- ضريب انبساط طولي بسيارناچيز .
- افت فشار بسيار ناچيز بدليل همواربودن سطح داخل لوله .
- مقاوم در برابرضربه و مواد شيميايي .
“اتصالات ” : درلوله كشي آب سردو گرم مصرفي براي اتصال لوله هابه يكديگر ، تغيير جهت دادن لوله ، انشعاب گيري ويا تبديل قطر لوله ازقطعاتي استفاده مينمايند كه آن ها را اتصالات يا وصاله مينامند . وصاله ها يااتصالات دردو نوع پيچي يا ( دنده اي ) و جوشي ساخته ميشوند كه منحصراً در لوله كشي آب سرد و گرم و برگشت مصرفي بايداز نوع پيچي يا دنده اي سفيد استفاده كرد زيرا استفاده از وصاله هاي دنده اي غير گالوانيزه مشكل خورده شدن ودر نتيجه پوسيدگي لوله ها را بوجودمي آورد.
متداولترين وصاله هاي مورداستفاده درتاسيسات به شرح زيرطبقه بندي مي شوند
“زانويي” :اين وصاله براي تغييرجهت دادن به اندازه 90 يا 45درجه مورداستفاده قرارمي گيرد كه خودشامل زانوي قائم 90 درجه ، زانوي 45 درجه ، زانوي روپيچ وتوپيچ 90 درجه يا چپقي ، زانوي روپيچ توپيچ 45 درجه وزانوي تبديل ميباشد .
“زانويي قائم90 درجه” : وصاله اي است كه براي تغييرجهت به اندازه 90 درجه درلوله كشي ازآن استفاده ميشود. اين وصاله دردو سر ازداخل دنده شده است .
“زانويي 45 درجه” : همانندزانويي قائم 90درجه براي تغييرجهت لوله ، باانحراف 45 درجه مورداستفاده قرار ميگيرد .درلوله كشي فاضلاب درمواردي كه تغيير جهت و انحراف 90 درجه اي لوله كشي به وسيله زانويي قائم احتمال ايجاد گرفتگي د لوله را افزايش مي دهد با استفاده از اتصال دوعدد زانويي 45 درجه ويك عدد مغزي شعاع انحناي تغيير جهت بيشتر ميشود .اين وصاله دردوسر از داخل دنده شده است .كاربرد زانوي روپيچ توپيچ 45 درجه همانند چپقي مي باشد با اين تفاوت كه انحراف آن 45 درجه ميباشد .
“زانويي روپيچ توپيچ 90 درجه” :اين وصاله كه به نام زانوي چپقي معروف است همانندزانويي قائم 90 بوده ولي دردو سربه ترتيب ازداخل وخارج دنده شده است وجهت قطعات هم قطركه يك قطعه در محل اتصال از رو و ديگري ازداخل دنده شده باشد به كار ميرود .
“زانوي تبديلي” : اين وصاله دردو سراز داخل دنده شده است وبراي اتصال قطعات باقطرهاي مختلف مورد استفاده قرار ميگيرد .
” سه راهي” : از اين وصاله جهت انشعاب گيري استفاده ميشود . سه راهي ها شامل سه راهي قائم ، سه راهي 45 درجه ، سه راهي تبديل ساده و روپيچ توپيچ هستند .
“سه راهي قائم” :سه راهي قائم كه سه راهي معادل نيزناميده ميشودوصاله اي است كه براي گرفتن انشعاب واتصال انشعابات فرعي مورداستفاده قرار ميگيرد . اين سه راهي از داخل دنده شده و براي انشعابهاي باانحراف 90 درجه و هم قطر به لوله اصلي به كارميرود .
“سه راهي 45 ” : همانند سه راهي قائم ازداخل دنده شده ودرلوله كشي تاسيسات فاضلاب مورداستفاده فراوان داردوجهت اتصال انشعابات فرعي با انحراف 45 به كار برده ميشود .
“سه راهي تبديل” : جهت اتصال انشعابهاي فرعي باقطرهاي متفاوت نسبت به قطر لوله اصلي مورداستفاده قرار ميگيرد . اين وصاله در اندازه هاي تبديلي گوناگون و به صورت دنده ازداخل و روپيچ توپيچ توليد ميشود .
” بوشن” : اين وصاله تماماازداخل دنده شده است به همين منظورميتوان براي اتصال دو لوله يادو وصاله كه يك سرآنها ازخارج داراي دنده است استفاده نمود .بوشن ها شامل بوشن ساده ، بوشن روپيچ توپيچ تبديل ميباشند .
“بوشن ساده” :يك قطعه استوانه توخالي وريخته شده ازچدن است كه ازداخل دنده شده است اين وصاله جهت اتصال دولوله هم قطر ودر راستاي هم مورد استفاده قرار ميگيرد .انواع لوله و اتصالات
“بوشن روپيچ توپيچ” :همانند بوشن ساده است ولي دردوسربه ترتيب ازداخل و خارج دنده شده است وجهت اتصال دو قطعه كه يكي ازرو و ديگري از داخل دنده شده باشد مورد استفاده قرارميگيرد .
“بوشن تبديل” :اين بوشن ازچدن ريخته شده وقطردو سرآن متفاوت است و جهت اتصال دو لوله با قطرهاي مختلف و در راستاي هم مورد استفاده قرارميگيرد .
“چهار راهي” : وصاله هايي هستندكه همانند سه راهي ساده وتبديل دراندازه هاي مختلف توليد شده وجهت اتصال انشعابات فرعي مورداستفاده قرار ميگيرد .چهارراهي هاشامل چهارراهي ساده وچهارراهي تبديل مي باشند . كاربرداين نوع وصاله ها در تاسيسات لوله كشي فاضلاب نادر بوده و حتي المقدور از اتصال انشعابات چهارراهي درلوله هاي با قطر كم خودداري ميشود .
” مغزي” : ازيك قطعه لوله كوتاه دوسردنده ويك قطعه آهن ريخته شده به شكل لوله كه دوسرآن از خارج دنده مي گردد ساخته مي شوند . براي اتصال اجزاي سيستم لوله كشي به خصوص اتصال دووصاله به يكديگر مورد استفاده قرار ميگيرد .مغزيها شامل مغزي روپيچ ساده ، روپيچ توپيچ تبديل وروپيچ تبديل ميباشند . از مغزي تبديل روپيچ توپيچ همانند بوشن و سه راهي تبديل براي تغيير قطر درلوله كشي استفاده ميشود .
” مهرم ماسوره” : وصاله اي است جهت اتصال دوقسمت ازسيستم لوله كشي كه ازدو قسمت نروماده تشكيل شده است . اين دو قطعه هر كدام به طورجداگانه روي لوله يا اتصالات ديگر بسته شده وسپس با جفت كردن نر و ماده و بستن مهره واسط ارتباط بين اجزاي اتصال دهنده برقرار ميشود كاربرد اين وصاله در ارتباط دادن لوله هاي فاضلاب بسيار كم است و بيشترين مورداستفاده آن در لوله كشي آب بهداشتي ، تهويه فاضلات و مدارهاي بسته مي باشد و معمولاً در تعميرات لوله كشي كاربرد زيادي دارد .براي بستن مهره و ماسوره حتماازآچار كلاغي استفاده شود. انواع لوله و اتصالات
“در پوش ” : وصاله اي است كه جهت مسدود كردن انشعابات لوله كشي به كارميرود .درپوش ها به صورت پيچ ازرودنده ميشوند و محل آچارگيري آن عموماچهار گوش است . اين وسيله درسيستم هاي لوله كشي فاضلاب درانتهاي مسير لوله كشي يا دريچه هاي بازديد نصب ميگردد .
دراتصال پيچي لوله هابايدتوجه داشت كه اولاً داخل لوله و اتصالات ازروغن و موادخارجي كاملاپاك باشد ثانياً طول قسمت دنده شده طوري باشدكه هنگام پيچژيدن در محل اتصال به لبه انتهايي لوازم اتصالي لوله كشي كه از داخل دنده شده اند تكيه كند .
“فلنچ” : صفحه مدور چدني است كه براي بستن اتصالات فلنچي يالوله هاي فلنچدار استفاده ميشودونوع بي دهانه آنرافلنچ كورمينامند .براي آب بندي اتصالات فلنچي بايستي ازواشر استفاده نمود واين كارباقرار دادن يك واشر بين سطوح اتصال ومحكم كردن پيچ هاي فلنچ صورت ميگيرد امابايد دقت كردكه همه پيچها به طور يكنواخت بالا كشيده شوند تا فشار برابر روي واشر درتمام نقاط وجود داشته باشد .
واشرهاممكن است ازورق لاستيكي ، لاستيك منجيددار، پنبه نسوز، حلقه هاي فلزي نرم موجدار يا ديگر مواد گوناگون بسته به كاربردخط لوله وفشار اعمالي ساخته شوند .واشرهاي فلزي بيضي شكل ياهشت ضلعي كه درون شيارهاي سطح فلنچ ها نصب ميشوند، اغلب در خط لوله هاي فشار بالا به كار ميروند گاهي اوقات فلنچها با يك برجستگي ساخته ميشوند كه درون يك تورفتگي مشابه در فلنچ مقابل نصب مي شودو براي آب بندي اتصال واشري در تورفتگي قرار ميگيرد . قتي كه فلنچها درزجوش مي شوند نيازي به واشر نيست .
وسايل آب بندي
آب بندي پيوندهاي لوله گالوانيزه به روش هاي زير انجام ميگيرد
– آب بندي بااستفاده از مولد لزج كننده (خمير)
قبل ازاينكه لوله هاي حديدشده به يكديگروصل شوندلازم است محل حديده شده باماده لزج كننده آغشته شود. تركيبات گرافيت ياروغنهاي غليظي كه براي آب بندي اتصالات لوله به كارميروند مواداختصاصي بوده كه داراي گرافيت نرم به حالت معلق يامخلوط باروغنهاي لزج و ساير مواد ميباشد.اين مادهفقط روي قسمت حديد شده لوله زده ميشودكه باعث لزج شده، حفاظت وجز بهتر اتصال ميگردد. اين ماده مانع ازاكسيد شدن قسمت حديده شده كه پوشش گالوانيزه آن دراثر دنده شدن ازبين رفته است ميشود و نشت آب را از محل اتصال غير ممكن ميسازد . انواع لوله و اتصالات
سرب قرمز، سرب سفيد ياهر دوآنها مانند تركيبات گرافيكي مخلوط باروغن يا گريس ميتوانندبه عنوان يك تركيب لزج كننده محافظ وجزم كننده براي پيوندهاي دنده اي مصرف شوند .مقدار لزج كننده نبايدبه اندازه اي باشدكه باعث مسدودشدن ياكاهش قطرداخلي لوله گردد.
– آب بندي با استفاده از خمير وكنف
دربيشتر مواردبراي پيوندآب بندي ازالياف كنف و خمير استفاده ميشود. روش كار به اين ترتيب است كه ابتدا خميرلوله كشي به مقدارمناسب با طول وعمق قسمت حديده شده روي آن ماليده ميشود و سپس الياف متناسب با عمق و طول محل پيچش و با ضخامت يكنواخت انتخاب و جهتي كه پيچش وصاله بر روي دنده موجب سفت شدن و فرورفتن بيشتر كنف درشيار دنده ها گردد پيچانده و با ايجاد گره ساده و يكنواخت در انتهاي قسمت دنده شده مجدداً يك لايه خميربرروي آن ماليده ميشود .الياف كنف هيچگونه محافظتي ازلوله ووصاله نكرده و فقط باپركردن كامل فضاي خالي بين دنده هاآب بندي نسبتاً رضايتبخشي رافراهم ميكند . انواع لوله و اتصالات
– آب بندي با استفاده از نوارتفلون
نوارهاي تفلون عمومابه صورت قرقره اي وبايك در پوش محافظ توليد ميشوند. از نوارهاي تفلون به علت گران بودن بيشتردر لوله كشي با قطرهاي كم ، لوله كشي روكار ، اتصال شير آلات و لوله هاي كرومي استفاده ميشود.
ويژگي نوارهاي تفلون
- پوشش سطح حديده شده
- حفاظت نسبي لوله
- پركردن يكنواخت فضاي خالي بين دنده ها
- تميزي روي كار
نوار وكنف راهمواره بايستي درجهت پيچ دنده ها مطابق حركت عقربه هاي ساعت پيچيد.